سرمایه عددی است که به عنوان آورده سهامداران، در اداره ثبت شرکت‌ها و به عنوان سرمایه شرکت ثبت شده است. افزایش سرمایه یکی از روش های تامین منابع مالی برای شرکت‌ها است که در هر شرکت بنا بر ساختار و پیچیدگی‌های آن متفاوت است.
میزان پشتوانه مالی شرکت ها با افزایش تعداد سهام آنها رابطه مستقیم دارد؟
شرکت ها جهت افزایش نقش آفرینی، توسعه دادن فعالیت ها و افزایش قدرت رقابت خود اقدام به افزایش سرمایه می کنند. میزان پشتوانه مالی در شرکت ها با افزایش تعداد سهام آنها رابطه مستقیم دارد، با افزایش هر چه بیشتر تعداد سهام ها میزان پشتوانه مالی نیز افزایش پیدا می کند.
روش های مختلفی دارد که تفاوت اصلی بین انواع روش های آن، محل تامین این منابع جدید است در ادامه این مقاله به آن می پردازیم.
4 روش افزایش سرمایه
- صرف سهام
- از محل تجدید ارزیابی دارایی ها
- از محل سود انباشته (سهام جایزه)
- از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران
افزایش سرمایه از محل سود انباشته (سهام جایزه)
شرکت‌ها در پایان سال مالی خود، مقداری از سود به دست آمده را به عنوان سود انباشته در صورت‌های مالی، نگه‌داری می‌کنند. اگر میزان سود انباشته به مقدار قابل توجهی برسد و شرکت نیز نیاز منابع مالی جدید داشته باشد، می‌توان از سود انباشته استفاده کرد.
در این روش، نقدینگی جدیدی وارد شرکت نمی‌شود و در ترازنامه معادله به حالت قبل خود می‌ماند در نتیجه درصد مالکیت سهامداران شرکت نیز تغییری نمی‌کند.
سهامداران در این روش منابعی را به شرکت پرداخت نمی کنند که به سهام جدید منتشر شده، سهام جایزه نیز گفته می‌شود.
افزایش سرمایه از روش صرف سهام
زمانی که قیمت بازار بیشتر از ارزش اسمی سهام می شود، این اضافه ارزش سهام را صرف سهام می‌نامند. در این روش شرکت باید سهام خود را به جای ارزی اسمی، به مبلغی بیش از قیمت اسمی بفروشد.
شرکت تفاوت قیمت فروش و قیمت اسمی سهام را می‌تواند یا به حساب اندوخته شرکت منتقل کند یا سهام جدید به سهامداران خود بدهد و یا اضافه ارزش را به صورت نقد میان سهامداران تقسیم کند.
افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها
در اثر تورم و افزایش قیمت‌ها، دارایی مالی نیز افزایش قیمت خواهند داشت. تجدید ارزیابی دارایی‌ها به این معنی است که شرکت دارایی‌های ثابت خود ازجمله زمین، ساختمان، ماشین‌آلات و تجهیزات و سایر دارایی‌ها مانند سرمایه گذاری‌های خود را مورد تجدید ارزیابی قرار دهد و در صورت تغییر ارزش آنها، ارزش جدید دارایی‌ها را در ترازنامه به روزرسانی کند.
در این روش، تعداد سهام سهامداران افزایش می‌یابد اما در مقابل قیمت هر سهم کاهش می‌یابد و تغییری در میزان دارایی سهامداران ایجاد نمی‌شود.
افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران
زمانی که شرکتی برای سرمایه گذاری‌های جدید یا رشد اقدام به تأمین مالی کند و سود انباشته زیادی نداشته باشد، از طریق آورده نقدی سهامداران خود افزایش سرمایه می‌دهد.
در این صورت، شرکت اوراق جدیدی به نام حق تقدم سهام منتشر کرده و در اختیار سهامداران فعلی خود قرار می‌دهد. معمولا مدت زمان مجاز برای معاملات اوراق حق تقدم سهام 2 ماه است که به آن مهلت پذیره‌نویسی نیزگفته می‌شود. سهامداران باید در مهلت تعیین شده برای پذیره نویسی اقدام به خرید حق تقدم سهام کنند.
برای خرید حق تقدم سهام، هر سهامدار به ازای هر سهم باید مبلغ 1000 ریال را به حساب شرکت واریز کند. بعد از اتمام مهلت پذیره‌نویسی و مراحل آن، اوراق حق تقدم سهام به اوراق سهام عادی تبدیل می‌شود.
اوراق حق تقدم سهام مانند سهام عادی در بازار بورس قابل معامله هستند در صورتی که سهامداران تمایل به خرید حق تقدم سهام خود را در بازه پذیره نویسی نداشته باشند، می توانند اوراق خود را به دیگران بفروشند.
اگر سهامداران حق تقدم‌های خود را خریداری نکنند یا در بازار نفروشد بعد از اتمام دوره پذیره‌نویسی، شرکت حق تقدم‌های استفاده نشده را در بازار بورس به فروش رسانده و مبلغ آن را به حساب سهامداران واریز می‌کند.
چگونگی افزایش سرمایه
1) پیشنهاد از طرف اعضای هیات مدیره
در این مرحله هیات‌مدیره شرکت، به مجمع عمومی فوق‌العاده پیشنهاد افزایش سرمایه شرکت را می‌دهد.
این اطلاعیه در سامانه کدال با عنوان«پیشنهاد هیئت مدیره به مجمع عمومی فوق العاده در خصوص افزایش سرمایه» درج می شود. بعد از پذیرش سازمان بورس و سهامداران آن این مرحله قطعی می شود.
2) نظر بازرس قانونی و حسابرس
در این مرحله بازرس و حسابرس قانونی باسد نظر خود را در مورد طرح توجیهی ارائه شده بیان کنند که نتیجه این بررسی‌ها نیز در سامانه کدال قابل مشاهده است.
3) صدور مجوز
در مرحله سوم سازمان بورس با رؤیت مدارک و مستندات، مجوز لازم را صادر می‌کند.
این اطلاعیه در سامانه کدال با عنوان«اطلاعیه صدور مجوز افزایش سرمایه» درج می شود.
4) مجمع عمومی فوق‌العاده
در این مرحله یک اطلاعیه در سامانه کدال با عنوان «آگهی دعوت به مجمع عمومی فوق‌العاده» درج می‌شود.
معامله نماد به طور موقت و برای برگزاری مجمع عمومی متوقف خواهد شد.
سهامداران که طرح توجیهی را مطالعه کرده‌اند، در مجمع فوق‌العاده حاضر می‌شوند و به انجام یا عدم انجام افزایش سرمایه رای می‌دهند.
در صورت تصویب شدن، این پیغام «آگهی ثبت افزایش سرمایه» بر روی سامانه کدال می‌نشیند و نماد (با قیمت جدید) بازگشایی می‌شود. فقط در پرتفوی کسانی تغییر ایجاد می‌کند که در زمان برگزاری مجمع فوق‌العاده، صاحب سهم بوده باشند.
فرمول محاسبه افزایش سرمایه
برای اطلاع از تغییرات افزایش سرمایه باید با فرمول های محاسبه قیمت سهام پس از افزایش سرمایه آشنایی داشته باشید. هر کدام از روش ها فرمول محاسباتی جداگانه ای دارند:
از محل سود انباشته(سهام جایزه)
از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها
از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران
