تا پیش از سال 1382 در بازار بورس چیزی تحت عنوان حجم مبنا وجود نداشت و هیجانات کاذب زیادی در قیمت سهام به وجود می‌آمد. حجم مبنا با هدف کنترل بر روی رشد بی رویه سهام یا سقوط ارزش آن‌ها وارد بازار بورس شد.
با تعیین آن، سرمایه گذاران آرامش خاطر و اطمینان بیشتری خواهند داشت که نوسانات قیمت سهام بابت تعداد سهامی مشخص و قابل توجه مورد داد و ستد قرار گرفته است. با حذف حجم مبنا از بازار بورس، قیمت‌ها می‌توانند حتی با معامله شدن چند سهم محدود هم تحت تاثیر قرار گرفته و به طور غیرواقعی تغییر کنند.
تعریف حجم مبنا
حجم مبنـا، حداقل تعداد سهام یک شرکت است که باید در طول روز معامله شود تا قیمت آن سهم، بتوانـد براساس سقف دامنه نوسان کامل افزایش یا کاهش یابد. بر اساس قانون، در یک سال باید حداقل 20 درصد از کل سهام یک شرکت معامله شود.
محاسبه حجم مبنا
در تعیین میزان آن هیچ معامله گری دخالت ندارد و به صورت خودکار توسط سامانه معاملات اندازه گیری می شود. برای مشاهده حجم مبنای مربوط به هر نماد بورسی، باید در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (tsetmc.com) به دنبال نماد موردنظر بگردید.
قیمت پایانی در بورس
به قیمتی گفته می شود که بر اساس میانگین وزنی معاملات هر نماد در یک روز به دست می‌آید. میزان حجم مبنا تعیین شده از سوی هر یک از این بازارها قیمت پایانی در بورس تهران را از نمادهای مورد معامله در فرابورس جدا می کند درحالی که بورس تهران حجم مبنا نمادها را بر اساس قوانین داخلی محاسبه می‌کند، مطابق با دستورالعمل های به کار گرفته شده در فرابورس، برای تمامی نمادهای این بازارعدد یک (1) در نظر گرفته شده است.
مطالعه بیشتر:
برای کسب آگاهی بیشتر در خصوص “آشنایی با بازار فرابورس” روی لینک مشخص شده کلیک کنید تا به مطلب منتخب، هدایت شوید.
محاسبه قیمت پایانی
قیمت پایانی از میانگین موزون معاملات بدست می آید.
که در آن، پارامترها به صورت زیر هستند:
- P1P1: قیمت پایانی روز قبل
- P2P2: قیمت پایانی روز جاری
- ¯P2P2¯: میانگین وزنی قیمت در روز جاری
- NN: حجم معاملات
- MM: حجم مبنا
- اگر MNMN بزرگ تر یا مساوی با 1 باشد، این نسبت را برابر با 1 در نظر بگیرید.
- اگر MNMN بزرگ تر یا مساوی با 1 نباشد، همان مقدار کوچک‌تر از 1 را در نظر بگیرید.
قانون جدید حجم مبنا
طبق اعلام شرکت بورس اوراق بهادار:
از تاریخ ۱۲ اسفند ۹۸، حجم مبنای کلیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بر اساس فرمول قبلی (ماده واحده مصوب ۲۸ بهمن ۱۳۹۳ هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار) ۴ در ۱۰ هزار سهام شرکت است، به شرطی که حداقل ارزش مبنا برای تمامی شرکت‌ها برابر با ۵۰ میلیارد ریال و حداکثر ارزش مبنا برای شرکت‌های با سرمایه ۲۰ هزار میلیارد ریال و بالاتر، ۱۲۰ میلیارد ریال و برای شرکت‌های با سرمایه کمتر از ۲۰ هزار میلیارد ریال، ۱۰۰ میلیارد ریال تعیین باشد.
همچنین، تعداد حجم مبنای هر سهم بر اساس قیمت پایانی سهم در آخرین روز معاملاتی هر هفته محاسبه و از اولین روز معاملاتی هفته بعد اعمال می‌شود.
در کل آموختیم که حجم مبنـا، حداقل تعداد سهامی است که شرکت موظف است در طول روز آن‌ها را معامله کرده و مورد داد و ستد قرار دهد تا قیمت اصلی سهام بتواند در دامنه ماکزیمم و مینیموم قیمت خود نوسان پیدا کند.
